وبینار توسعه راه حل های مشارکتی در مدیریت منابع آب با کمک روش Citizen Jury
در این وبینار پروفسور Hans-Liudger Dienel از دانشگاه Technische University Berlin در ارتباط با توسعه راه حلهای مشارکتی و تجربیاتشان در کشورهای مختلف صحبت کردند.
خلاصه ای از مطالب ارایه شده در این وبینار:
از درگیری گروداران تا مشارکت مردمی
از دیرباز در استفاده از منابع آب، مدیریت و تخصیص آن تنشهای اجتماعی و برخورد در جوامع مختلف بشری وجود داشته است. بر اساس تجربه بهترین روش حل این مشکلات اتخاذ تصمیم به شکل جمعی و مشارکتی بین دینفعان و ذیمدخلان می باشد به گونه ای که از سال ۱۹۷۳ تا سال ۲۰۲۳ دو مدل مختلف از تصمیم گیریهای مشارکتی با برنامه های زیرساختی شکل گرفت:
1. مشارکت گروداران
2. مشارکت مردمی و عمومی
زیربنای هر فعالیت مشارکتی ایجاد دموکراسی در تصمیم گیریها می باشد. بسیار مهم است که برای هر اقدامی از تمامی دینفعان و سهامداران نظرخواهی شود.
۳ لازمه اجرای فرآیند دموکراسی:
1. تساوی
2. شفافیت
3. مشورت- شور
در رابطه با جنبه ها و حالتهای مختلف دموکراسی به عنوان یکی از راه حلهای مهم حل مشکلات در جوامع بشری که روز به روز در حال پیچیده تر شدن هستند می توان به انواع آن اشاره کرد که در هر کدام اولوبت بندی ۳ شرط لازمه آن متفاوت می باشد:
دموکراسی پارلمانی:
1. شفافیت
2. تساوی
3. شور
منحصراْ دموکراسی:
1. تساوی
2. شفافیت
3. شور
دموکراسی مشارکتی:
1. شور
2. شفافیت
3. تساوی
که معمولا در تصمیم گیری ها از دموکراسی ترکیبی استفاده می شود. دموکراسی ترکیبی مجموعه ای از دموکراسی پارلمانی، منحصراْ دموکراسی و دموکراسی مشارکتی می باشد. انواع دموکراسی ترکیبی:
1. شور و مشورت بین هیجانات مردمی و همه پرسی
2. همه پرسی بعد از رد شدن پیشنهادات شورا
3. شور و مشورت بعد از همه پرسی
در سال 2017 نمونه ای از فعالیت مشارکتی با عنوان «مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و توسعه شهری در ایران» توسط پروفسور Dienel انجام و چاپ شده است که نشاندهنده مشارکت منطقه ای می باشد. در واقع نقش حکومت بسیار بیشتر از نقش مردم در تصمیم گیری ها می باشد.
مشارکت مردمی، ابزارها و روشها
جهت اجرای برنامه های مشارکت مردمی از ابزارها و متدهایی استفاده می شود. بصورت رندوم و اتفاقی تعدادی از شهروندان انتخاب می شوند، (در تعدادهای مختلف بعضا فقط ۳۰ نفر، ۱۲۰ یا ۷۰۰ نفر) برای چند ماه فرصت دارند تا در گروه های کوچک ۴ یا ۵ نفره جهت حل مشکلات مشورت و تصمیم گیری کنند. در اروپا آمریکا و ژاپن بسیار از این روش استفاده می شود. ابزارها و روشهای آنلاین مشارکتی مخصوصا بعد از کرونا بسیار متداول شد که بصورت آنلاین و تصویری در گروههای کوچک جهت حل مشکلات برگزار می شد.
به چند مثال موردی در کشورهای مختلف اشاره شد و در آخر به 3 نمونه از مشارکتهای مردمی در حل موضوعات و مشکلات شهری پرداخته شد:
مشارکت و همراهی نظارتی:
موضوع: مشارکت مردمی در مباحث سیاسی و مشکلات استراتژیک
شکل اجرا: معرفی گروههای مردمی بشکل هیئت داوران ناظر یا راهبر
مطالعه موردی: پاریس
مشارکت و همراهی توسعه ای:
موضوع: تشکیل ائتلافی از دانش شهروندی جهت توسعه محصولات جدید
شکل اجرا: هیئت داورانی از خریداران بصورت مشاور، توسعه دوره های آموزشی
مطالعه موردی: برلین
مشارکت و همراهی در تولیدات:
موضوع: ارایه سرویس توسط شهروندان، تعاونیهای مردمی
شکل اجرا: تولید انرژیهای تجدید پذیر توسط تعاونیها، اجرای برنامه ها توسط شهروندان
مطالعه موردی: ولفهاگن
خلاصه نویسی: سرکار خانم مهندس موسوی پور